Erişilebilir turizm şehirleri için Erişilebilir Kent Mobilyası Tasarımı

Kentler hem özürlü vatandaşlarına hem de her yaştan turiste iyi erişim sağlamak için önemli bir göreve sahiptir. Artık Birçok Avrupa Şehri tüm ziyaretçilerine sıcak bir karşılama imkanı sunan erişilebilir, yaşanabilir şehirler oluşturmak için çalışmaktadır. Bu yazıda da erişilebilir bir kent olmanın vatandaşlara faydaları ile birlikte turizm açısından önemini erişilebilir kent mobilyası tasarımı konusu ile birlikte alacağız.

Engellilerin ulaşım, seyahat, sosyal alanlardan eşit bir şekilde yararlanma ve özgürce seyahat edebilmelerini sağlamak toplumsal bir zorunluluktur. Ne var ki günümüzde bu zorunluluğu tam anlamıyla sağlayabilen kent sayısı fazla değildir.

Kentler gittikçe daha sıkışık hale geldiğinden kent yaşantısının keyfini sürdürebilmek herkes için zorlaşmaktadır. Bu durum engelli kişiler, yaşlılar, hareket kabiliyeti azalmış kişiler ve geçici sağlık problemi yaşayanlar için aşılması daha da zor bir engel olarak ortaya çıkmaktadır. Bu gruplar, şehir yaşamının önemli bir kısmından dışlanmakta ve izolasyona maruz kalmaktadır.

Sürekli gelişen ve yaşayan bir organizma olarak ele alabileceğimiz kentlerin nüfusun yalnızca bir bölümüne erişim sağlıyor ve diğer kısmını yok sayıyor olması sosyal anlamda olduğu gibi ekonomik ve politik açıdan da sürdürülebilir değildir. Daha da fazlası; adaletli değildir. Herkesin sunulan hakları kullanabilmesi ve hayatın tadını çıkartması için erişilebilirlik koşullarının sağlanıyor olması şarttır.

Şehirleri bu konuda teşvik etmek için bu kriterleri sağlama konusunda istekli şehirler Avrupa Birliği tarafından verilen Şehir Erişim Ödülü ile destekleniyor. Engelli insanlar için kent yaşamına tam bir erişim sağlama konusunda teşvik eden bu ödülle birlikte oluşan farkındalıkla kentlere duyulan ilgi artıyor. Bu da turizme yansıyor. Yaşanabilirlik için gerçekleştirmekle yükümlü olunan şartlar yerine getirilerken şehir ekonomisine ve gelişimine de katkıda bulunulmuş oluyor. Böyle bir projeye adım atmakla alınacak teşvikler de hesaba katıldığında şehir her anlamda kalkınmış oluyor. Erişilebilir Kentler arasına girilerek hem kente daha fazla ilgi çekmek, hem de ekonomiyi canlandırmak mümkün. Öte yandan şehirde halihazırda yaşayan engelli bireylerin de şehir hayatı ile birlikte şehir ekonomisine katkıda bulunacaklarını unutmamak gerekir.

Erişilebilir Kent Mobilyası

Kentsel mekânlara erişebilirlik konusu genel olarak; toplu ulaşım, kent içi trafik düzenlemeleri (sinyalizasyonlu kavşak, sinyalizasyonlu yaya geçidi, sesli trafik ışıkları, duraklar vb.) ve kentsel açık ve yeşil alanlara (sokak, cadde, parklar, kaldırımlar, otoparklar vb.) erişime ilişkindir.

Şehirlerin daha erişilebilir olması için ele alınması gereken konulardan biri de kentsel tasarım ve erişilebilir kent mobilyalarıdır. Kent mobilyalarının eksikliği veya yanlış tasarımı kent içinde erişimi olmayan alanlar oluşturmaktadır. Özellikle yaya akslarında serbest dolaşımı engellemeden tüm kesimlere rahat erişilebilir olanaklar sunmak gerekir.

Erişilebilir Kent Mobilyası Tasarımı

Şehirleri daha erişilebilir yapmak üzere ilk olarak ele alınması gereken kent mobilyaları arasında otobüs durakları, banklar, çöp kutuları, direkler, yönlendirme levhaları, telefon kulübeleri, satış üniteleri, çiçeklikler yer almaktadır.

Erişilebilir Kent Mobilyası Yerleşimi

Kent mobilyaları her bireyin tehlike yaşamadan özgürce geçiş yapabilmesini sağlayacak şekilde yerleştirilmelidir. Yaya yolu üzerindeki dokusal değişikliklerle görme engelli kişilerin kamusal alanların yerinin belirlenmesine yardımcı olur.

Erişilebilir Dinlenme Alanları

Oturma Ünitelerinin ya da başka bir deyişle bankların olduğu mola alanları tüm yayalar, özellikle de hareket kabiliyeti problemi olanlar için faydalıdır.

Mola alanları, halka açık parklarda, rekreasyon alanlarında, yaya akslarında, Erişilebilir alanların giriş ve çıkışlarında olmalıdır. Mola ve dinlenme alanları 100 metre ve 200 metre arasındaki düzeli aralıklarla yerleştirilmelidir. Bazı dinlenme alanları halka açık tuvaletlerin ve satış ünitelerinin yanına yerleştirilmelidir. Dinlenme alanlarında bank bulunuyorsa tekerlekli sandalyeli bireyin de katılımını sağlamak için 120 cm’lik bir açıklık bırakılmalıdır. Oturma üniteleri zeminden yaklaşık 45 cm yükseklikte olmalıdır. Eğer sırtlıklıysa bu yükseklik 70 cm civarında olmalıdır. Masaların yüksekliği 75-90 cm arasında olmalı ve minimum 60 cm derinliğe sahip olmalıdır.

Erişilebilir Yönlendirme Elemanları Tasarımı

Engelliler için yönlendirmeyi kolaylaştırmak adına yol işaretleri, sokak isimler ve numaralandırma eksiksiz ve okunaklı olmalıdır. Kötü yerleştirilmiş yönlendirme elemanları nedeniyle oluşabilecek yaya ve araç kazalarının önüne geçilmelidir. Uyarı eksikliği ve Trafik ışıkları ile oluşabilecek riskler ortadan kaldırılmalıdır. Erişim rotalarının ve erişim olanaklarının tanımlanmalıdır.

Tüm yönlendirme elemanları net, basit, okuması ve anlaması kolay, karanlıkta görünebilir olmalıdır. Yaya trafiğinin üzerindeki yönlendirme elemanları engel olarak kabul edilir. Bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Erişilebilir Yaya geçişi tasarımı

Yaya geçişleri Engelli bireylerin güvenli ve bağımsız geçişlerini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Yaya geçitleri trafik kontrol sinyalleri ile donatılmalı, engellilerin sık kullandığı yaya geçitleri yaya basma düğmesi ile kontrol edilmelidir.

Erişilebilir Sınır elemanları, korkuluk ve bariyer tasarımı

Engelli insanların, hatta günümüzde yürüme esnasında telefonu kullanan insanlar da bu gruba dahil edilebilir, güvenliği ve bağımsız bir şekilde hareketini sağlayacak şekilde tasarlanması gereklidir. Bu anlamda yoldaki engellerden ve çıkıntılardan kaçınmalı, alt kottaki yönlendirme elemanları yeniden ele alınmalı, engellerin etrafında uyarı işaretleri yerleştirilmelidir. Engeller mümkün olduğunca seyahat yolunun dışına yerleştirilmelidir. Yol boyunca engellerin ve sınırlayıcıların anlaşılması kolay ve mümkünse bir çizgi boyunca yerleştirilmiş olması gerekir. Sağlıklı bir gezinme için minimum yol genişliği 90 cm olmalıdır.

Sonuç

Şehirler fikir, ticaret, kültür, bilim, verimlilik, sosyal gelişme ve çok daha fazla bileşen için gelişim merkezlerdir. İdeal bir şehir yapısı insanların sosyal ve ekonomik açıdan ilerlemesine katkıda bulunur.

Bununla birlikte, şehirleri, kaynakları zorlamadan iş ve refah yaratmaya devam edecek şekilde korumak gerekir. Kentlerin karşılaştığı zorluklar, kaynak kullanımını geliştirirken kirliliği ve yoksulluğu azaltarak gelişmeye devam etmeleri sağlanarak aşılabilir. İdeal bir şehir yapısı temel hizmetler, enerji, konut, ulaşıma ve daha fazlasına herkes için eşit erişim fırsatı sunmalıdır. Bu noktada erişilebilir bir kent yapısı oluşturmak hem sosyal anlamda hem de ekonomik anlamda önemlidir.

Tüm bu değerlendirmeler doğrultusunda Urbaniture olarak biz de kentsel mekanları erişilebilir hale getirmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz.  Görme özürlü insanlara, aynı zamanda sağır insanlara, yaşlı insanlara ya da yürümede zorluk çeken kişilere yardımcı olan tasarımları ortaya çıkartarak kentlerin toplumun her kesimine hitap etmesi için çalışıyoruz. Sizler de kentlerinizin erişilebilir mekanlara sahip olarak hem içinde yaşayanlar için daha kullanışlı hale gelmesini, hem de erişilebilir bir şehir olarak turizm açısından da bir cazibe merkezi olmasını isterseniz destek vermeye hazırız.